جمله امری در آلمانی برای بیان دستور، درخواست، پیشنهاد یا توصیه استفاده می‌شوند. این جملات معمولاً بدون فاعل می‌آیند و فعل همیشه در ابتدای جمله قرار می‌گیرد. در ادامه، با ساختار و کاربرد هر یک به هرماه مثال و تلفظ های صوتی آشنا خواهیم شد.
قبل از اینکه به یادگیری جملات امری ادامه دهید اگر هنوز با جملات شرطی در زبان آلمانی و جملات سوالی در آلمانی آشنا نیستید، ابتدا آنها را یاد بگیرید و به طور کامل تمرین کنید.
انواع جمله امری در آلمانی
جمله امری در آلمانی بسته به مخاطب به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- دوم شخص مفرد (du) → برای صحبت با یک فرد غیررسمی
- دوم شخص جمع (ihr) → برای صحبت با چند نفر غیررسمی
- حالت رسمی (Sie) → برای صحبت مودبانه و رسمی
- حالت پیشنهادی (wir) → برای پیشنهاد کاری به گروهی که خودمان هم بخشی از آن هستیم
ساختار جملات امری در آلمانی
✅ الف) دوم شخص مفرد (du)
اگر بخواهیم به یک نفر که با او رابطه غیررسمی داریم (مثل دوست، همکلاسی یا کودک) دستوری بدهیم، از این ساختار استفاده می‌کنیم:
🔹 ساختار:
- فعل را در زمان حال (Präsens) صرف کنید.
- پسوند en- یا st- را حذف کنید.
- ضمیر du را حذف کنید.
💡مثال ها:
| ساخت جمله امری در آلمانی (دوم شخص مفرد (du)) |
|---|
| فعل (Infinitiv) | حالت du | جمله امری |
|---|
| gehen (رفتن) | du gehst | Geh (برو) |
| machen (انجام دادن) | du machst | Mach (انجام بده) |
| trinken (نوشیدن) | du trinkst | Trink (بنوش) |
| helfen (کمک کردن) | du hilfst | Hilf (کمک کن) 🚨 (تغییر ریشه) |
| lesen (خواندن) | du liest | Lies (بخوان) 🚨 (تغییر ریشه) |
✅ نکته:
- اگر فعل مصوت را تغییر می‌دهد (مانند helfen → hilfst)، این تغییر در جمله امری حفظ می‌شود.
- اگر فعل به -d ، -t ، -m ، یا -n ختم شود (مانند arbeiten → du arbeitest)، برای تلفظ راحت تر، یک e- اضافی قبل از فعل اضافه می‌شود:
- Arbeiten → Arbeite (کار کن)
- Öffnen → Öffne (باز کن)
✅ ب) دوم شخص جمع (ihr)
اگر بخواهیم به چند نفر غیررسمی دستوری بدهیم، از فرم ihr استفاده می‌کنیم.
💡ساختار:
- فعل را در حالت ihr صرف کنید.
- ضمیر ihr را حذف کنید.
💡مثال‌ها:
| ساخت جمله امری در آلمانی (دوم شخص جمع (ihr)) |
|---|
| فعل (Infinitiv) | حالت ihr | جمله امری |
|---|
| gehen (رفتن) | ihr geht | Geht (بروید) |
| machen (انجام دادن) | ihr macht | Macht (انجام بدهید) |
| trinken (نوشیدن) | ihr trinkt | Trinkt (بنوشید) |
| helfen (کمک کردن) | ihr helft | Helft (کمک کنید) |
| lesen (خواندن) | ihr lest | Lest (بخوانید) |
✅ نکته:
در این حالت، برخلاف du، تغییرات ریشه حفظ نمی‌شود.
برای تلفظ راحت تر، گاهی e- به پایان فعل اضافه می‌شود، مثلاً:
- Atmen → Atmet (نفس بکشید)
- Arbeiten → Arbeitet (کار کنید)
✅ ج) حالت رسمی (Sie)
برای درخواست رسمی یا مودبانه از افراد، جمله امری با فعل صرف‌شده در حالت Sie ساخته می‌شود.
🔹 ساختار:
- جمله را با فعل شروع کنید.
- سپس ضمیر Sie را بیاورید.
💡مثال‌ها:
| ساخت جمله امری در آلمانی( حالت رسمی (Sie)) |
|---|
| فعل (Infinitiv) | حالت Sie | جمله امری |
|---|
| gehen (رفتن) | Sie gehen | Gehen Sie (بروید) |
| machen (انجام دادن) | Sie machen | Machen Sie (انجام بدهید) |
| trinken (نوشیدن) | Sie trinken | Trinken Sie (بنوشید) |
| helfen (کمک کردن) | Sie helfen | Helfen Sie (کمک کنید) |
✅ نکته:
این نوع جمله برای صحبت مودبانه با غریبه‌ها، معلمان، رئیس یا افراد مسن استفاده می‌شود.
برای لحن دوستانه تر، می‌توان bitte اضافه کرد:
- Warten Sie bitte (لطفاً صبر کنید)
- Setzen Sie sich bitte (لطفاً بنشینید)
✅ د) حالت پیشنهادی (wir)
اگر بخواهیم پیشنهاد انجام کاری را به گروهی بدهیم که خودمان هم بخشی از آن هستیم، از فرم wir استفاده می‌کنیم.
🔹 ساختار:
- جمله را با فعل شروع کنید.
- سپس ضمیر wir را بیاورید.
💡مثال‌ها:
| ساخت جمله امری در آلمانی ( حالت پیشنهادی (wir)) |
|---|
| فعل (Infinitiv) | حالت wir | جمله امری |
|---|
| gehen (رفتن) | wir gehen | Gehen wir (برویم) |
| machen (انجام دادن) | wir machen | Machen wir das (این کار را انجام دهیم) |
| essen (خوردن) | wir essen | Essen wir (بخوریم) |
| spielen (بازی کردن) | wir spielen | Spielen wir (بازی کنیم) |
✅ نکته:
این فرم بیشتر برای پیشنهاد مودبانه به کار می‌رود.
افعال جداشدنی (Trennbare Verben) در جملات امری
اگر فعل جداشدنی باشد، پیشوند جداشدنی به انتهای جمله می‌رود.
💡مثال‌ها:
- Aufstehen → Steh auf (بلند شو)
- Mitkommen → Komm mit (همراه بیا)
- Anrufen → Ruf mich an (به من زنگ بزن)
- Aufmachen → Mach die Tür auf (در را باز کن)
جمع‌بندی و نکات پایانی
✅ در جملات امری، فعل همیشه در ابتدای جمله می‌آید.
✅ ضمایر du و ihr معمولاً حذف می‌شوند، اما Sie و wir باقی می‌مانند.
✅ برای مودبانه کردن جمله، از bitte استفاده کنید.
✅ در افعال جداشدنی، پیشوند به انتهای جمله منتقل می‌شود.