آلمان یکی از محبوبترین مقاصد تحصیلی در جهان است که با سیستم آموزشی پیشرفته، دانشگاه های معتبر، و فرصتهای بیشمار شغلی پس از تحصیل، توجه دانشجویان بینالمللی را به خود جلب کرده است. در این مقاله، شما را گامبهگام با فرآیند اپلای دانشگاه های آلمان، مدارک لازم، مهلتهای مهم و شرایط خاص برای دانشجویان ایرانی، شهریه، بورسیه و... آشنا خواهیم کرد.

نحوه اپلای برای دانشگاه های آلمان
برای اپلای دانشگاه های آلمان باید مراحل زیر را طی کنید:
مرحله 1: تحقیق درباره برنامه ها و دانشگاه ها
- اولین گام، شناسایی رشته و دانشگاههایی است که با اهداف تحصیلی و شغلی شما هماهنگ هستند.
- از وب سایت های معتبر مانند DAAD برای پیدا کردن رشته تحصیلی مد نظر خود استفاده کنید.
- بررسی کنید که آیا برنامه مورد نظر به زبان آلمانی یا انگلیسی ارائه میشود.
- شرایط ورود به رشته مورد نظر را به طور دقیق بررسی کنید.
- در صورتی که قصد تحصیل در رشته های حوزه پزشکی مانند تحصیل پرستاری در آلمان، تحصیل پزشکی، دندانپزشکی و... دارید و قصد بازگشت به کشورمان و ادامه تحصیل یا کار دارید، لازم است در دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت آلمان تحصیل کنید.
مرحله 2: آماده سازی مدارک
پس از انتخاب دانشگاه و رشته، مدارک زیر را آماده کنید:
- ریز نمرات: ترجمه و تایید رسمی مدارک تحصیلی
- مدرک زبان: بسته به برنامه، آزمونهای زبان آلمانی (مانند TestDaF یا DSH) یا انگلیسی (مانند IELTS یا TOEFL)
- انگیزه نامه: توضیح دهید چرا این رشته و دانشگاه را انتخاب کردهاید و اهداف تحصیلی و شغلیتان چیست.
- کپی پاسپورت
مرحله 3: ارسال درخواست
- برای اپلای دانشگاه های آلمان دو روش وجود دارد: بررسی کنید که آیا دانشگاه از طریق پلتفرم Uni-Assist یا مستقیماً درخواستها را میپذیرد.
- فرم درخواست آنلاین را تکمیل کنید.
- مدارک خواسته شده را آپلود کنید یا به آدرس دانشگاه ارسال کنید.
- هزینه های اپلیکیشن را پرداخت کنید.
مرحله 4: پیگیری وضعیت درخواست
- وضعیت درخواست خود را از طریق پلتفرم یا ایمیل بررسی کنید.
- در صورت نیاز به اصلاح یا ارسال مدارک اضافی، فوراً اقدام کنید.
مرحله 5: دریافت پذیرش
- در صورت پذیرش، نامه رسمی از دانشگاه دریافت خواهید کرد.
- نامه پذیرش شامل اطلاعاتی درباره ثبتنام، شروع دوره، و شرایط واریز شهریه (در صورت وجود) است.
مرحله 6: درخواست ویزای دانشجویی اپلای دانشگاه های آلمان
- پس از دریافت نامه پذیرش، باید برای ویزای تحصیلی آلمان اقدام کنید. این مرحله شامل آماده سازی مدارک مرتبط با تمکن مالی و بیمه سلامت است.
مرحله 7: ورود به آلمان و ثبت نام
- پس از ورود به آلمان، باید در دانشگاه ثبتنام کنید.
- آدرس محل اقامت خود را ثبت کرده و اجازه اقامت دانشجویی دریافت کنید.
شرایط اپلای دانشگاه های آلمان(2025)
برای اپلای تحصیلی دانشگاه های آلمان، نیاز به رعایت شرایط مشخصی دارید که شامل موارد زیر است:

- برای دورههای کارشناسی، دیپلم دبیرستان یا پیشدانشگاهی مورد نیاز است.
- مدرک تحصیلی شما باید معادل مدارک مورد پذیرش سیستم آموزشی آلمان باشد. این معادل سازی معمولاً توسط دفتر ارزیابی مدارک (Anabin) انجام میشود.
- همچنین باید حداقل 13 سال تحصیل کرده باشید تا بتوانید مدرک (HZB) بگیرید. این مدرک به شما اجازه ورود به بهترین دانشگاه های آلمان را میدهد.
- اگر مدرک شما برای پذیرش در دانشگاه ها کافی نباشد، باید برای تحصیل در کاج های آلمان اقدام کنید.
- برای دورههای کارشناسی ارشد، مدرک کارشناسی مرتبط با رشته مورد نظر الزامی است.
- کالج های آلمان بسته به نوع دانشگاه یا مؤسسه ای که قصد تحصیل در آن را دارید، دورههای مختلفی را ارائه میدهند.
دوره های کالج در آلمان:
- M-Kurs: رشتههای پزشکی، زیستشناسی و داروسازی
- W-Kurs: رشتههای تجارت، اقتصاد و علوم اجتماعی
- G-Kurs: رشتههای علوم انسانی و زبانهای آلمانی
- T-Kurs: رشتههای ریاضی، فنی و علمی
- S-Kurs: رشتههای زبان
متناسب با هر یک از این دوره ها باید در آزمون ورودی کالج های آلمان شرکت کنید.
حداقل معدل برای اپلای دانشگاه های آلمان
بسیاری از دانشگاه ها حداقل معدل مورد نظر را مشخص میکنند. این مقدار معمولاً بین 2.5 تا 3.0 از 4 در سیستم آلمانی (معادل با نمره B در سیستم بینالمللی) است.
البته بعضی از رشته های رقابتی ممکن است معدل بالاتری درخواست کنند. همچنین برخی دانشگاه ها نیاز به قبولی در آزمون های ورودی دانشگاه های آلمان دارند.
مدرک زبان مورد نیاز اپلای تحصیلی آلمان
برای رشته هایی که به زبان آلمانی تدریس میشوند:
- آزمونهای معتبر شامل TestDaF (حداقل سطح 4 در تمام بخشها) یا DSH (حداقل سطح 2)
برای برنامههایی که به زبان انگلیسی تدریس میشوند:
- آزمونهای معتبر شامل IELTS (حداقل نمره 6.5) یا TOEFL (حداقل نمره 90).
برخی دانشگاهها ممکن است آزمون داخلی زبان نیز برگزار کنند.
آزمون های ورودی دانشگاه های آلمان (در صورت نیاز)
- برخی رشتهها (مانند پزشکی، حقوق یا مهندسی) ممکن است آزمونهای ورودی داشته باشند.
- دانشگاه ها معمولاً این اطلاعات را در وب سایت خود اعلام میکنند.
اثبات تمکن مالی
- برای اثبات توانایی مالی، باید نشان دهید که میتوانید هزینههای زندگی و تحصیل در آلمان را تامین کنید.
- حداقل مبلغ موردنیاز در سال 2024 حدود 11,208 یورو در سال است.
شرایط خاص برای دانشجویان ایرانی
- برای اپلای دانشگاه های آلمان، به 13 سال تحصیل نیاز است تا مدرک HZB (مدرک مورد نیاز برای پذیرش دانشگاه) را دریافت کنید.
- از آنجایی که مدرک تحصیل ما ایرانیان 12 ساله است، بنابراین باید ابتدا در دوره های Studienkolleg (دورههای کالج مقدماتی) شرکت کنید.
مدارک لازم برای اپلای دانشگاه آلمان
لیستی از مدارک مورد نیاز برای اپلای دانشگاه های آلمان:
- فرم درخواست تکمیل شده
- ریز نمرات تحصیلی
- مدرک زبان (آلمانی یا انگلیسی)
- انگیزه نامه
- کپی پاسپورت
- عکس پرسنلی
- ترجمه رسمی مدارک به زبان انگلیسی و یا آلمانی
- بیمه درمانی
مهلت اپلای تحصیلی آلمان در سال 2025
برای بیشتر دوره های دانشگاهی در آلمان، مهلت درخواست به این شکل است:

- اگر دوره در ترم زمستان شروع شود، مهلت درخواست معمولاً 15 جولای است.
- اگر دوره در ترم تابستان شروع شود، مهلت درخواست معمولاً 15 ژانویه است.
- زمان اپلای دانشگاه های آلمان بسته به دانشگاه و رشته ممکن است تغییر کند، پس حتماً از مهلت دقیق آنها باید مطمئن شوید. زیرا گاهی اوقات دانشگاه ها ضرب العجل خاصی برای برخی رشته ها اعلام می کنند.
هزینه اپلای آلمان(2025)
- اگر درخواست خود برای اپلای دانشگاه های آلمان از طریق uni-assist (سایت اپلای دانشگاه آلمان) ارسال کنید، هزینه ارزیابی مدارک 75 یورو است.
- برای هر درخواست اپلای اضافی به دانشگاه دیگر، باید مبلغ 15 یورو پرداخت کنید.
آیا تحصیل در آلمان رایگان است؟
- در صورتی که قصد تحصیل رایگان در آلمان را دارید یکی از گزینه ها تحصیل در دانشگاه های دولتی آلمان است. بیشتر دانشگاه های دولتی آلمان برای تحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد شهریه دریافت نمی کنند.
- البته هزینه ای به عنوان هزینه های اداری یا هزینه های خدماتی دریافت میکنند که معمولاً بین 150 تا 400 یورو در هر ترم است. این هزینهها شامل خدمات مختلف مانند بیمه سلامت دانشجویی، استفاده از حملونقل عمومی و امکانات دانشگاه است.
- اگر چه شهریه تحصیل در دانشگاه های خصوصی آلمان، معمولاً بیشتر از دانشگاه های دولتی است. اما درصورتی که به دنبال راحت ترین دانشگاه برای پذیرش آلمان هستید، دانشگاه های خصوصی گزینه مناسبی هستند.
- دورههای حرفه ای مانند MBA یا برنامههای نیمه وقت معمولاً شهریه دارند.
- در ایالت بادن-وورتمبرگ، دانشجویان غیر اتحادیه اروپا باید شهریه 1500 یورو در هر ترم یا 3000 یورو در سال برای تحصیل در دانشگاههای دولتی این ایالت پرداخت کنند.
- تحصیل در ایالت بایرن، برای مقطع کارشناسی بین 4000 تا 6000 یورو در سال و برای کارشناسی ارشد بین 8000 تا 12000 یورو در سال است.
بورسیه های تحصیلی اپلای دانشگاه های آلمان
برای دانشجویانی که نمیتوانند هزینه های زندگی یا شهریههای محدود را تامین کنند، دریافت بورسیه گزینه ای ایدهآل برای تحصیل رایگان در آلمان است. آلمان مجموعه ای از بورسیه های تحصیلی معتبر ارائه میدهد که هزینههای زندگی و تحصیل را پوشش میدهند.

برنامه بورس تحصیلی Deutschlandstipendium
- این بورسیه تحصیلی یک حمایت مالی برای دانشجویان مستعد در دانشگاههای آلمان است.
- مبلغ این بورسیه 300 یورو در ماه است.
- نیمی از این مبلغ از سوی دولت آلمان و نیمی دیگر از سوی سازمانها و شرکت های حامی تأمین میشود.
- دانشجویان برای درخواست باید از طریق دانشگاه خود اقدام کنند از جمله شرایط خاص برای دریافت این بورسیه داشتن سابقه تحصیلی است.
- این بورسیه معمولاً برای یک سال است و در صورت ادامه موفقیت تحصیلی، امکان تمدید آن وجود دارد.
DAAD (خدمات تبادلات آکادمیک آلمان)
بیشتر برنامههای بورسیه DAAD برای مقاطع ارشد و دکتری است.
- کارشناسی ارشد: 992 یورو در ماه
- دکترا: 1200 یورو در ماه
بورسیه بنیاد هاینریش بل
این بورسیه برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا از تمام ملیتها که در آلمان تحصیل میکنند، ارائه میشود.
- کارشناسی ارشد: 992 یورو + بیمه درمانی و کمکهای دیگر.
- دکترا: 1400 یورو + 100 یورو
بورسیه بنیاد کنراد آدناور
این بورسیه برای دانشجویان بینالمللی که قصد دارند در آلمان دوره کارشناسیارشد، دکترا یا تحقیقاتی را آغاز کنند، در دسترس است.
- کمکهزینه مالی: 992 یورو در ماه برای کارشناسیارشد (2 سال) و 1400 یورو در ماه برای دکترا (3 سال)
- مزایای اضافی: بیمه سلامت، کمک هزینه خانواده، هزینههای دوره آموزشی
بورسیه بنیاد فریدریش ابرت
بورسیه بنیاد فریدریش ابرت (FES) برای دانشجویان و داوطلبان دکترا که در دانشگاه های دولتی یا معتبر آلمان پذیرفته شدهاند، در دسترس است. این بورسیه به کسانی داده میشود که شایستگی علمی بالا داشته، قصد تحصیل در آلمان را دارند و به ارزشهای دموکراسی اجتماعی پایبند هستند.
- برای دانشجویان: کمکهزینه 992 یورو در ماه
- برای دکترا: کمکهزینه 1400 یورو در ماه (برای حداکثر 3 سال)
مزایای اپلای تحصیلی آلمان
- امکان تحصیل در رشته های پرطرفدار مانند پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، مهندسی و...
- بسیاری ازدانشگاه های آلمان در رتبه بندیهای جهانی مانند QS و Times Higher Education، در بین 100 دانشگاه برتر جهان قرار دارند.
- امکان کار پاره وقت برای دانشجویان خارجی در حین تحصیل، به مدت 20 ساعت در هفته
- هزینه های زندگی در آلمان به طور متوسط ماهانه بین 700 تا 1200 یورو برای یک دانشجوی خارجی است. البته این مبلغ به محل زندگی (شهرهای بزرگ یا شهرهای کوچک) و شیوه زندگی بستگی دارد.
- بسیاری از دانشگاه های آلمان رشته های تحصیلی به زبان انگلیسی را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه میدهند.
- بخشهای مختلف صنعتی در آلمان مانند خودروسازی، مهندسی مکانیک، الکترونیک و بیوتکنولوژی فرصتهای زیادی برای تحقیق و کارآموزی فراهم میکنند.
- بسیاری از شرکت های بزرگ معروف مثل BMW، Mercedes-Benz، Siemens، Bosch و SAP در آلمان هستند. این شرکتها همیشه به دنبال فارغ التحصیلان با استعداد از دانشگاه های آلمان هستند.
- آلمان به فارغ التحصیلان خارجی از دانشگاه های آلمان این امکان را میدهد که برای مدت 18 ماه پس از فارغ التحصیلی به جستجوی شغل مرتبط با رشته تحصیلی خود بپردازند.
- دولت آلمان برای حمایت از دانشجویان بین المللی برنامه های مختلفی دارد، از جمله بورسیه های تحصیلی، کمک هزینه های تحصیلی و وامهای دانشجویی با شرایط آسان.
- آلمان در مرکز اروپا قرار دارد و این به شما این امکان را میدهد که به راحتی به کشورهای مختلف اروپایی سفر کنید. سفر به کشورهایی مانند فرانسه، هلند، اتریش، و سوئیس تنها با قطار یا هواپیما در دسترس است.